Dünya Tiyatro Günü Kutlu Olsun
Devlet Tiyatroları Genel Müdür Yardımcısı Erdal Küçükkömürcü, "Bu yıl tiyatro seyircisinde ciddi artış var. Sezonun ilk 6 ayında 1,5 milyon seyirciye ulaşmıştık. Bu sayı 8 ayda 1,7 milyona ulaştı dedi.
Tiyatro en genel tabirle bir sanat dalıdır ve ifade biçimidir. Hatta tiyatro için kullanılan en yaygın deyiş ”insanı, insana, insanla ve insanca anlatma Sanatı”dır.
Tiyatro, kelime kökeni olarak Yunancada yer alan ”theatron” sözcüğünden türetilmiş bir kelimedir. Bu kelime anlam olarak ”seyirlik yeri” demektir. Türkçeye ise İtalyancadaki ”teatro” kelimesinden geçmiştir. Çağdaş tiyatronun ortaya çıkış tarihi, M.Ö. 534 yıllarına dayanmaktadır.
Tiyatronun başlangıcı olarak kabul edebileceğimiz Dionysos Şenlikleri’nde bazı kişiler herkesin içerisinde bir takım taklitlerde bulunur ve insanları güldürmeyi başarırlardı. Zaman geçtikçe bunu bir güldürü unsurundan ziyade bir meslek haline getiren kişiler bunu kendiişleri olarak sergilemeye başladılar. Kişilerin tek başlarına yaptıkları tiyatroya”monologos” , başka bir kişiyle konuşma da yapılan tiyatrolara da”dialogos” denmekteydi. Bu tiyatroların üç kişiden oluşan türünün de ortaya çıkmasıyla birlikte günümüzde de kabul ettiğimiz gerçek tiyatro ortaya çıkmıştır. Bu üçlü konuşmaların adına “trialogos” denmiş ve oyuncuların bireysel kabiliyetlerine göre oyunlar ortaya çıkartılmıştır. Bu oyunları ”agora” adı verilen alanlarda oynayan oyuncular zamanla daha büyük alanlara geçmek adına”amphitheatron ” adını verdikleri büyük tiyatro alanları inşa ettiler.
Ancak tiyatronun aslen gelişip tüm dünyaya yayılma süreci 16. yüzyıldan sonraki döneme denk gelmektedir. Bu süreçte tiyatro iyice gelişerek 18. yüzyılda opera türü de keşfedildi. Bunun için sanata düşkün olan Avrupalılar her yere tiyatro ve opera binası yapmaya başladılar. Tiyatro eğitimi veren kurslar ve özel olarak tiyatro okulları açıldı.
Türk tarihinde tiyatroya baktığımızda ise Anadolu Selçukluları döneminden kalma Meddahlar, 15. yüzyılda ortaya çıkan Karagöz – Hacivat ve 19. yüzyılda ortaya çıkan Orta oyunu hep tiyatronun farklı kolları için örnek teşkil etmektedir. Türk tiyatrosu ise ilk olarak Orta Asya’da görülmeye başladı. Tören ve taklit gösterileriyle başlamış olan tiyatro, İstanbul’un Fethi’nden sonra hızla gelişmeye başladı. Türk tiyatrosunda en ünlü Karagöz ve Hacivat tiplemesi olarak bilinmektedir. Cumhuriyet dönemi sonrasında ise Çağdaş Türk Tiyatrosu büyük bir gelişim kaydetmeye başladı.
Hayatın içerisinde yer alan maddi – manevi her şeyin bir masal gibi senaryolaştırılıp, seyirci karşısında sergilendiği Tiyatronun, hep var olup, alkışların hiç susmaması dileklerimizle...
SEVGİyle kalın...
Chenay Kobak
