Zeybek oyunun doğuşu

Zeybeklerin,kolları açarak kendi etrafında dönerek diz çökmesi,kartalın kendi avına akınlarıyla öyle çöktüğünün bir temsilidir.

Zeybek oyunun doğuşu
TAKİP ET Google News ile Takip Et

Türk halk oyunlarının en önemli kaynağını Şamanlık dönemi Türk kültürü teşkil etmektedir. Eski çağlarda Tanrı katına ulaşabilmek için göklere yükselmek isteyen Şamanlar, hayvanlara -özellikle de kutsal vasıflarla donatılan avcı kuşlardan kartallara- benzemeye çalışırlardı. Buna bağlı olarak da Şamanların törenlerdeki oyunları, genellikle hayvanı taklit eden figürlerden meydana gelmekteydi. Şamanın bu tür taklitli oyunlarının en önemli hedefi ise, taklidi yapılan hayvanların üstün yeteneklerini elde etmekti.

Bugünkü Türk halk oyunlarının birçoğunda (halay, bar, horon vs.) olduğu gibi bilhassa zeybek, seğmen ve semah oyunlarında çoğunlukla kartalın taklit edilmesi ve kartal figürlerinin işlenmesi, bu oyunların eski geleneğe ne denli bağlı olduğunu göstermektedir.

Zeybek oynayanlar, genellikle uçan kartal kanatlarını andıran haşmetli hareketlerle kollarını yana ve göklere doğru açarlar; sonra çöküp tek dizlerini yere vururlar. Zeybeklerin, kollarını açarak kendi etrafında dönerek diz çökmesi, kartalın kendi avına akınlarıyla öyle çöktüğünün bir temsilidir.

 Merdan Güven, Türk Halk Oyunlarında Kartal Figürü, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi,