YAŞAMIN ANLAMI NEDİR?
Hayatın anlamı ve amacı, insanın yaşamını sürdürebilmesi için elzem olan ihtiyaçlarına ulaşması, sağlıklı, huzurlu ve sevdiklerinle – sevenlerinle birlikte olması, kendi ihtiyaçlarını karşılayabilmesi; iyi bir eğitim ve kariyer yapabilmek, iyi bir evlilik ve tüm bunları yapabilmek için özgür olabilmektir. İnsanların kendi ruh hallerine ve içinde bulundukları sosyal çevreye göre hayattan beklentileri farklılık arz eder. Kimi iyi bir sanatçı olmayı, çok güzel sanat eserleri meydana getirmeyi; ressam ise iyi bir tablo yapmak, heykeltıraş ise çok farklı bir heykel yapmak veya eğitim alanında akademik kariyer yapmak gibi… Hayattan beklentiler farklılık gösterir.
Hayatın anlamı, sıradan bir hayatın içinden sıyrılıp yeni şeyler öğrenmek, kendimizi geliştirmek ve yaşadığımız dünyaya olumlu bir şeyler katarak iz bırakmaktır; mutlu olmaktır, yardımlaşmaktır, paylaşmaktır. Hayaller kurup, sevdiklerimize zaman ayırmaktır.
Yaşamın anlamı gelişimdir, dönüşümdür. Bu gelişimi ve dönüşümü sağlaya bilmektir. Kişinin kendisini ve içinde yaşadığı dünyayı keşfetmesidir.
Hayat anlam ve amaç açısından değerlendirildiğinde insanlar arasında büyük farklılıklar olabilir. Çünkü her insanın bu manada beklentisi çok büyüktür. Başka bir deyişle, insan yaşamın son derece girift ve anlamsız doğasına karşın, hayat, onu yaşayanlar için çok şey ifade eder.
Yaşam, bir başlangıcı ve her başlangıcın bir sonu olması nedeniyle, yolun sonu olan bir süreç ve sınırlı zaman diliminde sınırsız hayaller kurmaktır. Kimi insan için bu süreç maddi bağlamda çok şey ifade ederken, kimi insan için de manevi bir yolculuk anlamını taşır. Biri dünya malı-mülkü ile bütünleşerek egosunu en üst düzeyde tutarak, ben odaklı megaloman bir hayat tercih ederken; bir diğeri daha stabil, daha içene dönük ve kendi olarak yaşamayı tercih edebilir. Nietzsche’ye göre hayatın hiçbir anlamı yoktur. Onun için hayat sonsuz tekrar edilen bir hiçliktir.
Yaşam iradeli olmayı gerektirir. İrade olmadı mı, ne hayal, ne de dünya olur. Önümüzde salt hiçlik kalır, ama yokluğa doğru bu akışa direnen tek şey, hayat iradesidir. Bu irade biziz ve aynı şekilde o bizim dünyamızdır. Hiçlikten bu kadar çok ürkmemiz, yaşamı çok istediğimizin ve tamamen yaşam odaklı bir hayat tasavvuru ve bu iradeden başka bir şey tanımadığımızın ifadesidir.
Akla dayalı bilginin yanında; yaşama güç veren, yaşama imkanı veren inançtır. İnanç, yaşamın ve yaşamanın ‘manevi’ gücüdür. İnsan yaşıyorsa, bir şeylere de inanıyordur. Eğer ona bir şeylerin yaşamayı emrettiğine inanmasa, o zaman yaşayamaz. Yaşamdan kopmadan, yaşam için, yaşam ile senkronize olup bütünleşmek; daha anlamlı ve yaşanılır bir hayat ihdas etmek, yaşama sadakati gerektirir.
Mevlana’nın deyişiyle:
Dün, dün ile gitti cancağızım!
Her gün yeni bir yerden geçmek ne iyi,
Her gün yeni bir yere konmak ne güzel,
Bulanmadan, donmadan akmak ne ala!
Dün, dünle gitti cancağızım!
Neler söylemek gerekirse düne ait,
Bu gün yeni şeyler söylemek lazım.
Hayata dair her gün söyleyecek yeni bir şeyimiz olmalı, maviliklere yelken açmalı, yeni renkler katmalıyız hayata…
Hasbi DEMİRTAŞ
